ΔΕΥΤΕΡΑ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004
ΟΜΑΔΑ Α
Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1.1 μέχρι και Α.1.3 να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη: Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη.
Α.1. Η βελτίωση της τεχνολογίας παραγωγής ενός αγαθού μετατοπίζει την καμπύλη του συνολικού προϊόντος προς τα πάνω και την καμπύλη προσφοράς προς τα δεξιά. (Μονάδες 3)
Α.2. Η αύξηση της ζήτησης ενός αγαθού Χ με σταθερή την καμπύλη προσφοράς του θα αυξήσει τη συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό Χ. (Μονάδες 3)
Α.3. Το οριακό κόστος είναι ο λόγος της μεταβολής του μέσου συνολικού κόστους προς τη μεταβολή του προϊόντος. (Μονάδες 3)
Α.4. Στη βραχυχρόνια περίοδο παραγωγής με μοναδικό μεταβλητό συντελεστή την εργασία, όταν το οριακό προϊόν είναι μεγαλύτερο από το μέσο, το μέσο προϊόν αυξάνεται με την αύξηση της εργασίας. (Μονάδες 3)
Α.5. Το ΑΕΠ είναι ποσοτικός και ποιοτικός δείκτης ευημερίας. (Μονάδες 3)
Για τις προτάσεις Α.6 και Α.7 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.
Α.6. Στη φάση της ύφεσης παρατηρείται: α. έλλειψη των επενδύσεων β. μείωση της ανεργίας γ. αύξηση των επενδύσεων δ. αύξηση της παραγωγής (Μονάδες 5)
Α.7. Η ανεργία η οποία οφείλεται στην αδυναμία της αγοράς εργασίας να απορροφήσει άμεσα ανέργους, παρότι υπάρχουν κενές θέσεις εργασίας για τις οποίες οι άνεργοι έχουν τα απαραίτητα προσόντα και επαγγελματική εξειδίκευση χαρακτηρίζεται ως: α. εποχιακή ανεργία. β. ανεργία τριβής. γ. διαρθρωτική ανεργία. δ. ανεργία ανεπαρκούς ζήτησης. (Μονάδες 5)
Συνδυασμοί Παραγόμενες Παραγόμενες Κόστος ευκαιρίας Κόστος ευκαιρίας
ποσότητες ποσότητες αγαθού Ψ αγαθού Χ
αγαθού Χ αγαθού Ψ (σε μονάδες Χ) (σε μονάδες Ψ)
Α 0 ;
0,5 2
Β 10 90
0,25 ;
Γ ; 50
; ;
Δ 30 0
Γ.1. Κάνοντας τους κατάλληλους υπολογισμούς στο τετράδιό σας να συμπληρώσετε τα πέντε κενά του πίνακα στα οποία υπάρχουν ερωτηματικά. (Μονάδες 10)
Γ.2. Όταν αυξάνεται η παραγωγή του Ψ, το κόστος ευκαιρίας του αγαθού Ψ είναι αυξανόμενο ή φθίνον; (Μονάδες 4). Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας με βάση τους παραγωγικούς συντελεστές της οικονομίας. (Μονάδες 4)
Γ.3. Όταν παράγονται 74 μονάδες του αγαθού Ψ, ποιά είναι η μέγιστη ποσότητα από το αγαθό Χ που μπορεί να παράγει η συγκεκριμένη υποθετική οικονομία; (Μονάδες 7)
Στον παρακάτω πίνακα δίνονται οι τιμές (Ρ), οι ζητούμενες ποσότητες (Q) αγαθού Κ και τα αντίστοιχα εισοδήματα (Υ), (ceteris paribus).
Σημεία Τιμή Ζητούμενες Εισόδημα
ποσότητες
Ρ Q Υ
Α 6 30 1.000
B 4 80 1.200
Γ 4 50 1.000
Σύμφωνα με τα δεδομένα του πίνακα: Δ.1 Να δικαιολογήσετε γιατί υπάρχει μία μόνο ελαστικότητα τόξου ζήτησης ως προς την τιμή για το αγαθό Κ. (Μονάδες 3). Να υπολογίσετε την ελαστικότητα τόξου ζήτησης ως προς την τιμή (Μονάδες 5)
Δ.2. Να υπολογίσετε την εισοδηματική ελαστικότητα του αγαθού Κ, όταν αυξάνεται το εισόδημα από 1.000 σε 1.200 χρηματικές μονάδες. (Μονάδες 3) και να χαρακτηρίσετε το αγαθό (Μονάδες 2)
Δ.3. Να προσδιορίσετε τον τύπο της γραμμικής συνάρτησης ζήτησης του αγαθού Κ.
(Μονάδες 7)
Δ.4. Να υπολογίσετε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας του αγαθού Κ για το εισόδημα των 1.000 χρηματικών μονάδων με δεδομένη τη συνάρτηση προσφοράς του αγαθού QS=-10+10P (Μονάδες 5)
Γ.1.
ΚΕ(Χ)ΑΒ = ΔΨ ⇒2 = ΨΑ-90 ⇒20=ΨΑ-90 ⇒ΨΑ=110
ΔΧ 10-0
ΚΕ(Ψ)ΓΒ = ΔΧ ⇒0,25 = ΧΓ-10 ⇒10=ΧΓ-10 ⇒ΧΓ=20
ΔΨ 90-50
ΚΕ(Χ)ΒΓ = ΔΨ = 90-50 = 40 = 4
ΔΧ 20-10 10
ΚΕ(Χ)ΓΔ = ΔΨ = 50-0 = 50 = 5
ΔΧ 30-20 10
ΚΕ(Ψ)ΓΔ = ΔΧ = 30-20 = 10 = 0,2
ΔΨ 50-5 50
Συνδυασμοί Παραγόμενες Παραγόμενες Κόστος ευκαιρίας Κόστος ευκαιρίας
ποσότητες ποσότητες αγαθού Ψ αγαθού Χ
αγαθού Χ αγαθού Ψ (σε μονάδες Χ) (σε μονάδες Ψ)
Α 0 110
0,5 2
Β 10 90
Κ ΧΚ=16 74 0,25 4
Γ 20 50
0,2 5
Δ 30 0
Γ.2. Από τα αριθμητικά δεδομένα του πίνακα παραγωγικών δυνατοτήτων παρατηρούμε ότι καθώς αυξάνεται η παραγωγή του αγαθού Ψ από 0 σε 110 μονάδες αυξάνεται και το ΚΕΨ από 0,2 σε 0,5 (0,2 < 0,25 < 0,5). Συνεπώς το ΚΕΨ βαίνει αυξανόμενο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι συντελεστές παραγωγής δεν είναι εξίσου κατάλληλοι για την παραγωγή και των δύο αγαθών Χ και Υ.
Καθώς αυξάνεται η παραγωγή του αγαθού Υ αποσπώνται από την παραγωγή του άλλου αγαθού Χ συντελεστές που είναι όλο και λιγότερο κατάλληλοι για την παραγωγή του πιο πάνω αγαθού (Υ). Απαιτείται δηλαδή θυσία ολοένα και περισσότερων μονάδων από το άλλο αγαθό Χ για την
παραγωγή κάθε επιπλέον μονάδας του συγκεκριμένου αγαθού Υ.
Γ.3. Έστω Κ ένας ενδιάμεσος άριστος συνδυασμός με συντεταγμένες Κ(ΨΚ=74,ΧΚ=;).
Υποθέτουμε ότι το ΚΕΧ (ή το ΚΕΨ) παραμένει σταθερό ανάμεσα στους συνδυασμός Β - Γ, οπότε έχουμε:
ΚΕ(Χ)ΒΚ = ΔΨ ⇒4 = 90-74 ⇒4ΧΚ-40=16 ⇒4ΧΚ=56 ⇒ΧΚ=16
ΔΧ ΧΚ-10
Άρα για Ψ = 74 η μέγιστη ποσότητα που μπορεί να παράγει η συγκεκριμένη
υποθετική οικονομία είναι ίση με 14 μονάδες προϊόντος Χ.
ΟΜΑΔΑ Δ
Δ.1. Η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή υπολογίζεται μεταξύ δύο σημείων πάνω
στην καμπύλη ζήτησης D, όταν μεταβληθεί μόνο η τιμή του αγαθού Κ ενώ όλοι
οι υπόλοιποι προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης παραμένουν σταθεροί (ceteris paribus). Συνεπώς στο συγκεκριμένο πίνακα μπορούμε να υπολογίσουμε ελαστικότητα ζήτησης τόξου
ως προς την τιμή μεταξύ των σημείων Α-Γ τα οποία ορίζουν καμπύλη ζήτησης D.
Σ' αυτή την περίπτωση με το εισόδημα σταθερό και ίσο με Υ=1000 χρηματικές. μονάδες,
μετακινούμαστε πάνω στην καμπύλη ζήτησης από το σημείο Α στο σημείο Γ
λόγω μείωσης της τιμής από 6 σε 4 χρημ.μονάδες. Άρα ορίζεται μία μόνο
ελαστικότητα ζήτησης τόξου ΑΓ ως προς την τιμή.
Εd τόξου (ΑΓ) = ΔQ⋅ PA+PB =50-30⋅ 6+4 = 200 = -1,25
ΔP ⋅QA+QB 4-6 ⋅50+30 -160
Δ. 2. Η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς το εισόδημα υπολογίζεται όταν η τιμή
και οι υπόλοιποι προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης παραμένουν
σταθεροί ενώ μεταβάλλεται το εισόδημα των καταναλωτών.
ΕY (ΓB) = ΔQ⋅ ΥΓ+ΥB = 50-80 1.000⋅+1.200 =30 ⋅2.200 = 3
ΔΥ QΓ+QB 1.000-1.200 ⋅50+80 -200 ⋅ 130
Δ3. Η γραμμική συνάρτηση ζήτησης του αγαθού Κ είναι της μορφής QD = α+βΡ.
Αντικαθιστώντας στα σημεία Α και Γ έχουμε:
30=α+β⋅6
50=α+β⋅4
20=-2β⇒β=-10
30=α+β⋅⇒30=α+(-10)⋅6⇒30=α-60⇒α=90
Συνεπώς QD = 90-10P
Δ4. Τιμή ισορροπίας ΡΕ είναι η τιμή στην οποία η ζητούμενη ποσότητα είναι ίση
με την προσφερόμενη ποσότητα.
QD = QS ⇒ 90-10ΡΕ = -10+10ΡΕ ⇒ ΡΕ = 5 χρηματικές μονάδες
αντικαθιστώντας είτε στην QD είτε στην QS προκύπτει η ποσότητα
ισορροπίας του αγαθού Κ,
QΕ = QD ⇒QΕ = 90-10ΡΕ⇒ QΕ = 90-10⋅ 5 ⇒QΕ = 40 μονάδες.
ΟΜΑΔΑ Α
Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1.1 μέχρι και Α.1.3 να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη: Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη.
Α.1. Η βελτίωση της τεχνολογίας παραγωγής ενός αγαθού μετατοπίζει την καμπύλη του συνολικού προϊόντος προς τα πάνω και την καμπύλη προσφοράς προς τα δεξιά. (Μονάδες 3)
Α.2. Η αύξηση της ζήτησης ενός αγαθού Χ με σταθερή την καμπύλη προσφοράς του θα αυξήσει τη συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό Χ. (Μονάδες 3)
Α.3. Το οριακό κόστος είναι ο λόγος της μεταβολής του μέσου συνολικού κόστους προς τη μεταβολή του προϊόντος. (Μονάδες 3)
Α.4. Στη βραχυχρόνια περίοδο παραγωγής με μοναδικό μεταβλητό συντελεστή την εργασία, όταν το οριακό προϊόν είναι μεγαλύτερο από το μέσο, το μέσο προϊόν αυξάνεται με την αύξηση της εργασίας. (Μονάδες 3)
Α.5. Το ΑΕΠ είναι ποσοτικός και ποιοτικός δείκτης ευημερίας. (Μονάδες 3)
Για τις προτάσεις Α.6 και Α.7 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.
Α.6. Στη φάση της ύφεσης παρατηρείται: α. έλλειψη των επενδύσεων β. μείωση της ανεργίας γ. αύξηση των επενδύσεων δ. αύξηση της παραγωγής (Μονάδες 5)
Α.7. Η ανεργία η οποία οφείλεται στην αδυναμία της αγοράς εργασίας να απορροφήσει άμεσα ανέργους, παρότι υπάρχουν κενές θέσεις εργασίας για τις οποίες οι άνεργοι έχουν τα απαραίτητα προσόντα και επαγγελματική εξειδίκευση χαρακτηρίζεται ως: α. εποχιακή ανεργία. β. ανεργία τριβής. γ. διαρθρωτική ανεργία. δ. ανεργία ανεπαρκούς ζήτησης. (Μονάδες 5)
ΟΜΑΔΑ Β
Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για τα αίτια που προκαλούν τον πληθωρισμό. Να περιγράψετε τα βασικά σημεία των δύο πιο σημαντικών απόψεων που αναφέρονται στον πληθωρισμό ζήτησης (Μονάδες 10) και στον πληθωρισμό κόστους (Μονάδες 15)
ΟΜΑΔΑ Γ
Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα παραγωγικών δυνατοτήτων μιας υποθετικής οικονομίας η οποία με δεδομένη τεχνολογία παράγει μόνο τα αγαθά Χ και Ψ χρησιμοποιώντας αποδοτικά όλους τους παραγωγικούς της συντελεστές.
Συνδυασμοί Παραγόμενες Παραγόμενες Κόστος ευκαιρίας Κόστος ευκαιρίας
ποσότητες ποσότητες αγαθού Ψ αγαθού Χ
αγαθού Χ αγαθού Ψ (σε μονάδες Χ) (σε μονάδες Ψ)
Α 0 ;
0,5 2
Β 10 90
0,25 ;
Γ ; 50
; ;
Δ 30 0
Γ.1. Κάνοντας τους κατάλληλους υπολογισμούς στο τετράδιό σας να συμπληρώσετε τα πέντε κενά του πίνακα στα οποία υπάρχουν ερωτηματικά. (Μονάδες 10)
Γ.2. Όταν αυξάνεται η παραγωγή του Ψ, το κόστος ευκαιρίας του αγαθού Ψ είναι αυξανόμενο ή φθίνον; (Μονάδες 4). Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας με βάση τους παραγωγικούς συντελεστές της οικονομίας. (Μονάδες 4)
Γ.3. Όταν παράγονται 74 μονάδες του αγαθού Ψ, ποιά είναι η μέγιστη ποσότητα από το αγαθό Χ που μπορεί να παράγει η συγκεκριμένη υποθετική οικονομία; (Μονάδες 7)
ΟΜΑΔΑ Δ
Στον παρακάτω πίνακα δίνονται οι τιμές (Ρ), οι ζητούμενες ποσότητες (Q) αγαθού Κ και τα αντίστοιχα εισοδήματα (Υ), (ceteris paribus).
Σημεία Τιμή Ζητούμενες Εισόδημα
ποσότητες
Ρ Q Υ
Α 6 30 1.000
B 4 80 1.200
Γ 4 50 1.000
Σύμφωνα με τα δεδομένα του πίνακα: Δ.1 Να δικαιολογήσετε γιατί υπάρχει μία μόνο ελαστικότητα τόξου ζήτησης ως προς την τιμή για το αγαθό Κ. (Μονάδες 3). Να υπολογίσετε την ελαστικότητα τόξου ζήτησης ως προς την τιμή (Μονάδες 5)
Δ.2. Να υπολογίσετε την εισοδηματική ελαστικότητα του αγαθού Κ, όταν αυξάνεται το εισόδημα από 1.000 σε 1.200 χρηματικές μονάδες. (Μονάδες 3) και να χαρακτηρίσετε το αγαθό (Μονάδες 2)
Δ.3. Να προσδιορίσετε τον τύπο της γραμμικής συνάρτησης ζήτησης του αγαθού Κ.
(Μονάδες 7)
Δ.4. Να υπολογίσετε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας του αγαθού Κ για το εισόδημα των 1.000 χρηματικών μονάδων με δεδομένη τη συνάρτηση προσφοράς του αγαθού QS=-10+10P (Μονάδες 5)
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΟΜΑΔΑ Α
Α.1. Σωστό Α.2. Σωστό Α.3. Λάθος Α.4. Σωστό Α.5. Λάθος Α.6. α Α.7. β
ΟΜΑΔΑ Β
Σχολικό βιβλίο σελίδες 167-168 ¨ Τα αίτια του πληθωρισμού¨.
ΟΜΑΔΑ Γ
ΚΕ(Χ)ΑΒ = ΔΨ ⇒2 = ΨΑ-90 ⇒20=ΨΑ-90 ⇒ΨΑ=110
ΔΧ 10-0
ΚΕ(Ψ)ΓΒ = ΔΧ ⇒0,25 = ΧΓ-10 ⇒10=ΧΓ-10 ⇒ΧΓ=20
ΔΨ 90-50
ΚΕ(Χ)ΒΓ = ΔΨ = 90-50 = 40 = 4
ΔΧ 20-10 10
ΚΕ(Χ)ΓΔ = ΔΨ = 50-0 = 50 = 5
ΔΧ 30-20 10
ΚΕ(Ψ)ΓΔ = ΔΧ = 30-20 = 10 = 0,2
ΔΨ 50-5 50
Συνδυασμοί Παραγόμενες Παραγόμενες Κόστος ευκαιρίας Κόστος ευκαιρίας
ποσότητες ποσότητες αγαθού Ψ αγαθού Χ
αγαθού Χ αγαθού Ψ (σε μονάδες Χ) (σε μονάδες Ψ)
Α 0 110
0,5 2
Β 10 90
Κ ΧΚ=16 74 0,25 4
Γ 20 50
0,2 5
Δ 30 0
Καθώς αυξάνεται η παραγωγή του αγαθού Υ αποσπώνται από την παραγωγή του άλλου αγαθού Χ συντελεστές που είναι όλο και λιγότερο κατάλληλοι για την παραγωγή του πιο πάνω αγαθού (Υ). Απαιτείται δηλαδή θυσία ολοένα και περισσότερων μονάδων από το άλλο αγαθό Χ για την
παραγωγή κάθε επιπλέον μονάδας του συγκεκριμένου αγαθού Υ.
Γ.3. Έστω Κ ένας ενδιάμεσος άριστος συνδυασμός με συντεταγμένες Κ(ΨΚ=74,ΧΚ=;).
Υποθέτουμε ότι το ΚΕΧ (ή το ΚΕΨ) παραμένει σταθερό ανάμεσα στους συνδυασμός Β - Γ, οπότε έχουμε:
ΚΕ(Χ)ΒΚ = ΔΨ ⇒4 = 90-74 ⇒4ΧΚ-40=16 ⇒4ΧΚ=56 ⇒ΧΚ=16
ΔΧ ΧΚ-10
Άρα για Ψ = 74 η μέγιστη ποσότητα που μπορεί να παράγει η συγκεκριμένη
υποθετική οικονομία είναι ίση με 14 μονάδες προϊόντος Χ.
ΟΜΑΔΑ Δ
Δ.1. Η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή υπολογίζεται μεταξύ δύο σημείων πάνω
στην καμπύλη ζήτησης D, όταν μεταβληθεί μόνο η τιμή του αγαθού Κ ενώ όλοι
οι υπόλοιποι προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης παραμένουν σταθεροί (ceteris paribus). Συνεπώς στο συγκεκριμένο πίνακα μπορούμε να υπολογίσουμε ελαστικότητα ζήτησης τόξου
ως προς την τιμή μεταξύ των σημείων Α-Γ τα οποία ορίζουν καμπύλη ζήτησης D.
Σ' αυτή την περίπτωση με το εισόδημα σταθερό και ίσο με Υ=1000 χρηματικές. μονάδες,
μετακινούμαστε πάνω στην καμπύλη ζήτησης από το σημείο Α στο σημείο Γ
λόγω μείωσης της τιμής από 6 σε 4 χρημ.μονάδες. Άρα ορίζεται μία μόνο
ελαστικότητα ζήτησης τόξου ΑΓ ως προς την τιμή.
Εd τόξου (ΑΓ) = ΔQ⋅ PA+PB =50-30⋅ 6+4 = 200 = -1,25
ΔP ⋅QA+QB 4-6 ⋅50+30 -160
και οι υπόλοιποι προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης παραμένουν
σταθεροί ενώ μεταβάλλεται το εισόδημα των καταναλωτών.
ΕY (ΓB) = ΔQ⋅ ΥΓ+ΥB = 50-80 1.000⋅+1.200 =30 ⋅2.200 = 3
ΔΥ QΓ+QB 1.000-1.200 ⋅50+80 -200 ⋅ 130
Δ3. Η γραμμική συνάρτηση ζήτησης του αγαθού Κ είναι της μορφής QD = α+βΡ.
Αντικαθιστώντας στα σημεία Α και Γ έχουμε:
30=α+β⋅6
50=α+β⋅4
20=-2β⇒β=-10
30=α+β⋅⇒30=α+(-10)⋅6⇒30=α-60⇒α=90
Συνεπώς QD = 90-10P
Δ4. Τιμή ισορροπίας ΡΕ είναι η τιμή στην οποία η ζητούμενη ποσότητα είναι ίση
με την προσφερόμενη ποσότητα.
QD = QS ⇒ 90-10ΡΕ = -10+10ΡΕ ⇒ ΡΕ = 5 χρηματικές μονάδες
αντικαθιστώντας είτε στην QD είτε στην QS προκύπτει η ποσότητα
ισορροπίας του αγαθού Κ,
QΕ = QD ⇒QΕ = 90-10ΡΕ⇒ QΕ = 90-10⋅ 5 ⇒QΕ = 40 μονάδες.
